આપણો દેશ 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ આઝાદ થયો હતો. 15 ઓગસ્ટે દેશની આઝાદીના 75 વર્ષ પૂર્ણ થશે. આ પ્રસંગે આ વર્ષને આખા દેશમાં ‘આઝાદી કે અમૃત મહોત્સવ’ તરીકે ઉજવવામાં આવી રહ્યું છે. કેન્દ્ર સરકારે દેશભરમાં ‘હર ઘર તિરંગા યોજના’ પણ શરૂ કરી છે. સરકારે દેશવાસીઓને પોતાના ઘરોમાં ત્રિરંગો લગાવવાની અપીલ કરી છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આપણા રાષ્ટ્રધ્વજ ત્રિરંગાને લગાવવા અને ફરકાવવા અંગે ભારતીય કાયદામાં શું નિયમો છે?
ધ્વજને ફોલ્ડ કરવાના નિયમ
- ત્રિરંગાને ફોલ્ડ કરતી વખતે, તેને પટ અથવા આડી સ્થિતિમાં રાખો.
- આ પછી તેને એવી રીતે ફોલ્ડ કરો કે કેસરી અને લીલી પટ્ટીની વચ્ચે સફેદ પટ્ટી હોય.
- એ પણ ધ્યાનમાં રાખો કે અશોક ચક્ર સફેદ પટ્ટી પર દેખાતું હોવું જોઈએ.
- આ પછી, ધ્વજને બંને હથેળીઓ પર રાખીને, તેને સુરક્ષિત સ્થાન પર રાખો.
તાજેતરમાં જ ધ્વજ સંહિતામાં કરવામાં આવ્યો ફેરફાર
તાજેતરમાં, કેન્દ્ર સરકારે ભારતીય ધ્વજ સંહિતામાં પણ ફેરફાર કર્યો છે. પહેલા અમુક લોકો દ્વારા જ સરકારી ઈમારતો પર તિરંગો ફરકાવી શકાતો હતો. આ સિવાય તેને માત્ર સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત સુધી લહેરાવવામાં આવતો હતો. પરંતુ તાજેતરમાં આ નિયમોમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. હવે કોઈપણ નાગરિક તિરંગો ફરકાવી શકશે. ઉપરાંત, તે દિવસે અને રાત્રે પણ લહેરાવી શકાય છે. પહેલા માત્ર કાપડના ધ્વજ લહેરાવવામાં આવતા હતા પરંતુ હવે પોલિએસ્ટર ધ્વજને પણ મંજૂરી આપવામાં આવી છે.
આ નિયમોનું ખાસ ધ્યાન રાખો
તમને જણાવી દઈએ કે ત્રિરંગા પર કંઈપણ લખવું કે ડિઝાઈન કરવું ગેરકાયદેસર છે. કોઈપણ મકાન અથવા સામગ્રીને ઢાંકવા માટે ત્રિરંગાનો ઉપયોગ પ્રતિબંધિત છે. ત્રિરંગો લહેરાવતી વખતે એ વાતનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે ત્રિરંગો કોઈ પણ સંજોગોમાં જમીનને અડવો ન જોઈએ. ધ્વજ ફરકાવતી વખતે તેના કદનું ખાસ ધ્યાન રાખવું પણ જરૂરી છે. આપણે ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે આપણે જે પણ ધ્વજ ફરકાવતા હોઈએ છીએ તેની સાઈઝ 3:2 હોવી જોઈએ.
